သီတဂူဆရာေတာ္၏ ေထ႐ုပၸတၱိ

                          
 

သီတဂူဆရာေတာ္ ဦးဥာဏိႆ ရ (၁၉၃၆ခုႏွစ္) ျမန္မာသကၠရာဇ္ ၁၂၉၈ - ခု၊ တပါင္းလျပည္႕ေန႕၌ အဖ ဦးေမာင္ညိဳ၊ အမိ ေဒၚသန္းတင္တို႕က ပဲခူးတိုင္း၊ ျပည္ ျမိဳ႕နယ္ စီရင္စု၊ သဲကုန္းျမိဳ႕နယ္ ပုတီးကုန္းျမိဳ႕တြင္ ဖြားျမင္သည္။
အသက္(၇)ႏွစ္အရြယ္တြင္ သဲကုန္းျမိဳ႕တပ္ အလယ္တန္းေက်ာင္းတြင္ စတင္ ပညာ သင္ၾကား ခဲ့ပါသည္။
အသက္(၁၅)ႏွစ္ အရြယ္တြင္ ရွင္သာမေဏ ျပဳခဲ့ပါသည္။ သကၠရာဇ္ ၁၃၁၈ - (သာသနာႏွစ္-၂၅၀၀ ျပည္႕ႏွစ္) နယုန္လဆန္း(၄)ရက္ေန႔ အသက္(၁၉)ႏွစ္ အရြယ္တြင္ သဲကုန္းျမိဳ႕၌ ရဟန္းျပဳခဲ့ျပီး ရွင္သာမေဏျပဳခ်ိန္မွ စ၍ ပိဋကတ္ အေျခခံ က်မ္းစာမ်ားကုိ သဲကုန္းျမိဳ႕တပ္ အလယ္တန္းေက်ာင္း ဆရာေတာ္ထံ၌ ျပည့္စံုေအာင္ သင္ၾကားခဲ့သည္။ ၁၃၂၂ - ဓမၼာစရိယတန္းေအာင္။ ရန္ကုန္ျမဳိ႕၊ တာေမြ သိမ္ကုန္းတိုက္၊ မႏၱေလးျမိဳ႕ အေနာက္ ခင္မကန္တိုက္၊ စကု တိုက္၊ ေတာင္သမန္တိုက္၊ မုိးေကာင္းတိုက္၊ ေ၀ယံဘံုသာတိုက္၊ ဘုရားၾကီးတိုက္၊ ေရႊေရးေဆာင္တိုက္မ်ားတြင္ အဆင့္ျမင္႕ ပိဋကတ္ က်မ္းစာမ်ားကို သင္ၾကား ခဲ့ပါသည္။

 ၁၃၂၃-၂၆ - ရန္ကုန္ျမိဳ႕၊ ကမၻာေအး သံဃာ့တကၠသိုလ္တြင္ သာသနာျပဳ ပညာရပ္မ်ား သင္ၾကား ခဲ့ပါသည္။ ၁၃၂၆-၂၇ - ဧရာ၀တီတိုင္း၊ ေလးမ်က္ႏွာျမိဳ႕ -ဘီ၊ ဘီအမ္ေအ ေကာလိပ္ (ျမန္မာ ဗုဒၶဘာသာ၊ သာသနာျပဳ ေက်ာင္း)တြင္ ပရဟိတ လုပ္ငန္းမ်ား၌ ပါ၀င္ ေဆာင္ရြက္ ခဲ့ပါသည္။ ၁၃၂၉ - ၁၃၃၃ - စစ္ကုိင္းေတာင္ အနီးစခန္း ဆရာေတာ္ထံ၌ ပိဋကတ္ က်မ္းစာမ်ားကုိ (၅)ႏွစ္တိုင္တိုင္ အဂၤလိပ္ဘာသာျဖင့္ သင္ၾကား ခဲ့ပါသည္။ ၁၃၃၄ - ၃၇ - (၄)ႏွစ္တိုင္တိုင္ မြန္ျပည္နယ္၊ ေပါင္ျမိဳ႕နယ္ သပိတ္အုိင္ေတာရ စခန္း၌ ဧကစာက်င္႕သံုးကာ ဓုရ ႏွစ္ပါးမျပတ္ အားထုတ္ခဲ့ပါသည္။ ၁၃၃၈ - စစ္ကိုင္းေတာင္၊ သဒၶမၼသီတဂူေခ်ာင္ကုိ စတင္ တည္ေဆာက္ခဲ့ပါသည္။ ၁၃၄၂ - ၄၇ - စစ္ကုိင္းေတာင္ ေခ်ာင္ေပါင္း (၉၀၀)ခန္႔အတြက္-သီတဂူ ေရအလွဴေတာ္ စီမံကိန္းကုိ ေဆာင္ရြက္ခဲ့ပါသည္။ (တစ္ေန႕လွ်င္ ေရဂါလံ ၅-သိန္းခန္႕ေပးေ၀လွ်က္ရွိျပီး ဧရာ၀တီျမစ္ အတြင္းမွ ေရမ်ားကုိ စစ္ကုိင္းေတာင္ရိုးေပၚ အေရာက္ ေဆာင္ရြက္ရျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ ) ၁၃၄၇ - ၀ါေခါင္လျပည္႕ေန႕မွစ၍ သီတဂူ အာယုဒါနေဆးရံုကုိ တည္ေဆာက္ခဲ့ပါသည္။ (တစ္လလွ်င္ ပ်မ္းမွ်ကုန္က် စရိတ္ က်ပ္သိန္း (၂၀)ခန္႔ျဖင္႕ ေဆး၀ါး ကုသ ဒါနျပဳလွ်က္ ရွိပါသည္။) ၁၃၅၁ - ေဆးရံုျပီးေျမာက္ (ကုတင္-၁၀၀ဆန္႕ က်ပ္ သိန္း ၅၀၀ေက်ာ္ ကုန္က်ပါသည္။ ) ဆရာေတာ္ဘုရားၾကီးသည္ ေရအလွဴေတာ္၊ အာယုဒါန အလွဴေတာ္ သာမက ပညာေရး၊ လူမွဳေရး၊ မိဘမဲ့ ကေလးငယ္မ်ား ေစာင့္ေရွာက္ႏိုင္ေရး အတြက္ပါ သိန္းေပါင္းမ်ားစြာ လွဴဒါန္းလ်က္ရွိပါသည္။ 

ဆရာေတာ္ၾကီးသည္ ျမန္မာျပည္တြင္း က်န္းမာေရး၊ ပညာေရးႏွင့္ ဧရာ၀တီ အလွဴေတာ္လုပ္ငန္မ်ားကို လုပ္ေဆာင္ခဲ့သည္။ လြန္ခဲ့သည့္ ႏွစ္ေပါင္း ဆယ္စုႏွစ္မ်ားစြာကတည္းက ဆရာေတာ္ၾကီး၏ ေရအလွဴေတာ္၊ ေဆးရုံႏွင့္ ေဆးအလွဴေတာ္ လုပ္ငန္းမ်ားမွာ ၾကည္ႏူးဖြယ္ရာ ျဖစ္သည္။ ဆားေတာင္၊ သီေပါ၊ ကေလး၊ နတ္ေမာက္၊ ပန္းတေနာ္၊ ထား၀ယ္၊ မင္းတပ္ (ခ်င္းျပည္နယ္) နဲ႔ ျမိဳင္ၾကီးငူ (ကရင္ျပည္နယ္) တို႔၌ ေဆးရုံမ်ား တည္ေဆာက္ေနသည္။ ေဆးရုံ ၈ ရုံ ရွိၿပီး ေဆးရုံ တရုံကို က်ပ္ေငြ သိန္း ၁၀၀၊ ေဆးပစၥည္း သိန္း ၁၅၀ ကုန္က်မွာ ျဖစ္သည္။ မ်က္စိ အလင္းရရန္ ခြဲစိတ္ ကုသေပးေနၿပီး ျပည္သူ ၁ ေသာင္းခြဲ ရွိသည္။ ႏွစ္စဥ္ ၁ ေသာင္းခြဲ အလင္းရဖို႔ လုပ္ေပးေနျခင္း ျဖစ္သည္။

ျပည္ပသာသနာျပဳခရီး
၁၉၈၁ခုႏွစ္မွစ၍ ႏိုင္ငံေပါင္းမ်ားစြာသုိ႕ အၾကိမ္ၾကိမ္ သြားေရာက္ သာသနာျပဳခဲ့ျပီး အဂၤလန္၊ အေမရိကန္၊ အိႏၵိယႏိုင္ငံတို႔တြင္ ၀ါကပ္ ဆိုခဲ့ပါသည္။ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု နက္ရွ္ဗီးျမိဳ႕၌ ၀ါဆိုစဥ္ တကၠသိုလ္ ေကာလိပ္မ်ားတြင္ ဗုဒၶေဒသနာ ကမၼဌာန္း၊ သစၥာေလးပါး၊ မဂၢင္ရွစ္ပါးတို႕ကို အေမရိကန္လူမ်ိဳးမ်ားအား သင္ၾကား ပို႕ခ် ေဟာၾကား ခဲ့ပါသည္။ ျပည္ပတြင္လည္း ဒါနျပဳခဲ႕၊ ျပည္ပမွ မ်က္စိကု ဆရာ၀န္ၾကီးမ်ားအား ဖိတ္ၾကား၍ ေ၀ဒနာရွင္မ်ား အား အာယုဒါနေဆးရံုတြင္ ခဲြစိတ္ကုသေပးခဲ့ပါသည္။ သကၠရာဇ္-၁၄၅၄ - ၀ါဆုိလျပည္႕ေန႕တြင္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု၊ တကၠဆပ္ျပည္နယ္၊ ေအာ္စတင္ျမိဳ႕တြင္ ရဟန္းေတာ္(၅)ပါး၊ လူပုဂၢိဳလ္ (၁၅)ေယာက္တို႕ျဖင္႕ ေထရ၀ါဒ ဓမၼအသင္းကုိ တည္ေထာင္ခဲ့ပါသည္။ ဓမၼျပန္႕ပြားေရး ေဆာင္ရြက္ခဲ့ပါသည္။ ထုိသင္တန္းတြင္ နက္ရွ္ဗီးျမိဳ႕၊ ဗန္ဒါဗစ္ တကၠသုိလ္၌ ေက်ာင္းသား၊ ေက်ာင္းသူမ်ားအား ပုိ႕ခ်ခဲ့ပါသည္။ ထိုေဟာေျပာခ်က္မွ ဓမၼအႏွစ္ စာတမ္းေပါင္း (၁၅)ခု ေပၚထြက္ခဲ့ပါသည္။ 

ကမာၻ႔ဗုဒၶတကၠသုိလ္ ၁၉၉၁ ခုႏွစ္မွ စတင္၍ သဒၶမၼသီတဂူေခ်ာင္တြင္ ကမၻာ့ ဗုဒၶတကၠသုိလ္ ဖြင့္လွစ္၍ ပိဋကတ္ က်မ္းစာ၊ ဗုဒၶသာသနာ့သမိုင္း၊ သာသနာျပဳနည္း၊ ကမၼဌာန္းတရားမ်ားအား ရဟန္းေတာ္၊ သာမဏ၊ သီလရွင္ႏွင္႕ လူပုဂၢိဳလ္မ်ားအား ပုိ႔ခ်ေပးခဲ့ပါသည္။ ထုိတကၠသိုလ္မွ B.A, M.A, Ph.D-ဘဲြ႕မ်ားအပ္ႏွင္းႏိုင္ခဲ႕။ ၁၉၉၄ခုႏွစ္တြင္ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စု၊ ေအာ္စတင္ျမိဳ႕၌ သီတဂူ ဗုဒၶ၀ိဟာရေက်ာင္းတိုက္ တည္ေထာင္ခဲ့ပါသည္။ ထိုေက်ာင္းမွ ၂-လ တစ္ၾကိမ္၊ အဂၤလိပ္ ျမန္မာႏွစ္ဘာသာျဖင့္ ဗုဒၶ၊ ဓမၼ စာေစာင္မ်ား ထုတ္ေ၀ခဲ့ပါသည္။ ဓမၼသင္တန္း မ်ားပုိ႕ခ်ခဲ့ပါသည္။ ္ ၂၀၀၂ ခုႏွစ္ ကေမၻာဒီးယားႏိုင္ငံတြင္ က်င္းပသည္႕ ဗုဒၶသာသနာညီလာခံ၌ ႏိုင္ငံျခားသားမ်ားအား ဓမၼစာေပ ပုိ႔ခ်ခဲ့ပါသည္။ ဂ်ပန္၌တည္ေဆာက္မည့္ အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ ဗုဒၶတကၠသုိလ္၏ အၾကီးအကဲအျဖစ္ ခန္႔အပ္ျခင္း ခံခဲ့ရပါသည္။

အစုိးရက ဆက္ကပ္သည္႕ ဘဲြ႕မ်ား
၁၉၉၃ - မဟာဓမၼကထိက ဗဟုဇနဟိတဓရဘဲြ႕
၁၉၉၅ - အဂၢမဟာသဒၶမၼေဇာတိကဓဇဘဲြ႕
၁၉၉၆ - အဂၢမဟာပ႑ိတဘဲြ႕
၂၀၀၂ - ရန္ကုန္တကၠသုိလ္မွ ဂုဏ္ထူးေဆာင္ စာေပပါရဂူဘဲြ႕ Doctor of Literature (Hononur-Causa)
၂၀၀၉တြင္ "အဂၢမဟာဂႏၱ၀ါစကပ႑ိတဘဲြ႕" တုိ့ကုိ ဆက္ကပ္ပူေဇာ္ခဲ့ပါသည္။
၂၀၁၀ ခုႏွစ္အတြက္ ျပည္သူ႔ဂုဏ္ရည္ဆု ဂုဏ္ျပဳခ်ီးျမွင့္ျခင္း အစီအစဥ္၏ ေနာက္ဆုံး ဆန္ကာတင္ ပုဂၢဳိလ္ ၅ဦးတြင္ ပါ၀င္ၿပီး ျပည္သူ႔ဂုဏ္ရည္ ဂုဏ္ျပဳမွတ္တမ္းလႊာႏွင့္ အလွဴေငြ အေမရိကန္ေဒၚလာ ၁ ေထာင္ကို ရရွိသည္။

ေရးသားျပဳစုခဲ႕သည္႕ စာေပမ်ား
၁။ပုေဏၰာ၀ါဒ သုတၱန္(၁၉၉၇) ၂။ဒါရုကၡေႏၶာပမာ သုတၱန္(၂၀၀၁) ၃။ေ၀ဒနာႏုပႆနာ သတိပဌန္တရားေတာ္(၂၀၀၂) ၄။လမ္းရုိးေဟာင္းတြင္ ဆင္႕ကာထြင္(ေရႊက်င္ဆရာေတာ္ၾကီးဘ၀ျဖစ္စဥ္အက်ဥ္း)(၂၀၀၂) ၅။စကားေလးခြန္းတရားေတာ္(ရဌပါလသုတ္အႏွစ္ခ်ဳပ္)(၂၀၀၃) ၆။ေလာကမ်က္လံုး ကြယ္ေပ်ာက္ျခင္းတရားေတာ္ ၇။တကၠသိုလ္တရားေတာ္(၂၀၀၄) ၈။ဗုဒၶႏွင္႕ဗုဒၶ၀ါဒ(၂၀၀၄) ၉။မေမ႕အပ္ေသာေလးေနရာ(သံေ၀ဇနိယသုတၱန္တရားေတာ္) ၁၀။ေ၀ဒနာကုိသည္းခံျခင္း တရားေတာ္(မဟာပရိနိဗၺာနတရားေတာ္) ၁၁။

ကႆပဂုဏ္ရည္ တရားေတာ္ ၁၂။သံဃာ႕ဂုဏ္ရည္တရားေတာ္ ၁၃။ပညာရွိတစ္ဆူကုိ ပူေဇာ္ျခင္းတရားေတာ္ ၁၄။သာသနာျပဳ သူရဲေကာင္းတရားေတာ္ ၁၅။သိၾကားမင္းေရးေသာ ခႏၱီစာတမ္းတရားေတာ္ ၁၆။ကုမုျဒာေတြပြင္႕တဲ႕ည တရားေတာ္ ၁၇။ဘ၀တန္ဖိုး တရားေတာ္(၂၀၀၄) ၁၈။သစၥာႏွင္႕ေမတၱာတရားေတာ္(၂၀၀၄) ၁၉။ယံုအသင္း၏ယံုမင္းတရားေတာ္(သသပ႑ိတဇာတ္)(၂၀၀၃) ၂၀။နိယာမႏွင္႕ အနတၱလကၡဏသုတ္တရားေတာ္ ၂၁။ေမတၱာသုတ္တရားေတာ္ ၂၂။ညီေတာ္အာနႏၵာ ဆရာေတာ္ၾကီးသည္ ျမန္မာသကၠရာဇ္၁၃၃၄ - ခု၊ ၀ါဆုိလျပည္႕ေန႕မွစ၍ (၃၄)ႏွစ္ေက်ာ္တိုင္ ႏွစ္စဥ္ တရားပဲြ ေပါင္းမ်ားစြာ ေဟာၾကားခဲ႕ျပီး လက္ေရြးစဥ္ တရားပုဒ္ေရ(၇၀)ေက်ာ္ကုိ သီတဂူစာစဥ္မ်ားအျဖစ္ ထုတ္ေ၀ျပီး ျဖစ္ပါသည္။

ေက်းဇူးေတာ္ရွင္ ဆရာေတာ္ၾကီးးမ်ား၏ ေထရုပၸတၱိ မ်ားကို ရွာေဖြကာတင္ျပျခင္းျဖင့္ ေက်းဇူး ဆပ္နိဳင္ၾကပါေစ။ ကုသုိလ္ဒါနျပဳနိဳင္ၾကပါေစ...

ေအာင္ေအာင္(မကစ)

credit;ဟန္းဂုရြာ