ကမ ၻာ့ပညာရွင္တုိ႔ မ်က္လံုးထဲက ဗုဒၶဘာသာ

 ကမ ၻာ့ပညာရွင္တုိ႔ မ်က္လံုးထဲက ဗုဒၶဘာသာ

ဗုဒၶဘာသာသည္ လြန္ခဲ့ေသာႏွစ္ေပါင္း ၂၆၀၀ ခန္႔ကပင္ လူသားထုကို အသိဥာဏ္အလင္းရရိွေစခဲ့ၿပီး အေႏွာင္အဖြဲ႔ႏွင့္ ဥပါဒါန္ အစြဲမ်ားမွ လြန္ေၿမာက္ေစသည့္ သိပၸံနည္းက် ဘာသာတရားၿဖစ္သည္။ ဘာသာေရးအမ်ားစုမွာ တည္ေထာင္သူ ဘာသာေရးေခါင္းေဆာင္ မ်ား ကို ၎တို႔၏ ေနာက္လိုက္မ်ားကသာ ခ်ီးက်ဴးဂုဏ္ၿပဳၾကေသာ္လည္း ဗုဒၶကိုမူ ယေန႔တတ္သိပညာရွင္တိုင္းက မည္သည့္ဘာသာ၀င္ မဆို ၎တို႔၏ မူလခံယူထားေသာ ဘာသာကိုပင္ အေလးမမူေတာ့ဘဲ ဂုဏ္ၿပဳခ်ီးက်ဴးၾကေပသည္။

ဘာသာတရားရိွသူမ်ားသာမက ေလာကကိုအေလးထားသည့္ လြတ္လပ္ေသာ ေတြးေခၚရွင္ဆိုသူမ်ားကပက္ ခ်ီးက်ဴးဂုဏ္ၿပဳ ၾကေပသည္။ သမိုင္းေၾကာင္းအၿမင္အရ ဘာသာေရးလြတ္လပ္မႈသာမက လူသားတို႔၏ သက္ရွင္ထင္ရွားေသာ ဆရာဟူ၍ တစ္စံုတစ္ေယာက္ မွ် မရိွခဲ့ဖူးေခ်။ ဘာသာေရးကို ဗုဒၶမေပၚမီက အခ်ိဳ႕ေသာ ဂိုဏ္းဂဏမ်ားကသာလွ်င္ အပိုင္စီးထားၾကသည္။ ဗုဒၶသည္ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းတြင္ လူတိုင္းအတြက္ အပိုင္းအၿခားမဲ့ တံခါးဖြင့္လွစ္ထားသည့္ သမုိင္း၀င္ ဆရာတစ္ဆူၿဖစ္သည္။

ဗုဒၶသည္ တပည့္သာ၀ကတို႔အား ငုတ္လွ်ိဳးေနေသာ လူ႔စြမ္းအားမ်ားကို ေလ့က်က္တိုးပြားေစခဲ့သည္။ သီအုိရီမ်ား ယံုၾကည္ခ်က္ သက္သက္ႏွင့္ ရိုးရာအေလ့အက်င့္ၿဖင့္သာ မဟုတ္ဘဲ ကိုယ္ပိုင္အေတြ႔အၾကံဳၿဖင့္ ေဟာေဖာ္ခဲ့သည့္ ထာ၀ရခ်မ္းသာ ကို ေတြ႔ရိွရန္ အသိမဲ့သတၱ၀ါတစ္ဦးအား အေစခံသဖြယ္ သေဘာမထားဘဲ စိတ္စြမ္းအားႏွင့္အသိဥာဏ္ကို အေကာင္းဆံုး အသံုးခ်ႏိုင္ရန္ ၿပသခဲ့သည္။ ဗုဒၶ၏ အဆံုးအမမ်ားသည္ ဘာသာေရး အမွတ္တံဆိပ္ ခတ္ႏွိပ္ရန္မလိုဘဲ မည္သူမဆို ေလ့က်င့္ႏိုင္သည္။


ေအာက္တြင္ ယေန႔ေခတ္သစ္ကမ ၻာမွ တတ္သိပညာရွင္မ်ားအၿဖစ္ အသိအမွတ္ၿပဳထားသည့္ ထင္ရွားေသာ ေတြးေခၚ ပညာရွင္မ်ား၊ သမုိင္းပညာရွင္မ်ား၊ စာေပပညာရွင္မ်ား၊ သိပၸံပညာရွင္မ်ား၊ စာေရးဆရာမ်ား၊ ဘာသာေရးေခါင္းေဆာင္မ်ား၏ အဆို အမိန္႔ မ်ားကို စုစည္းေဖာ္ၿပထားသည္။ သူတို႔အဆိုအရ ဗုဒၶဘာသာသည္ လက္ေတြ႔အက်ဆံုးႏွင့္ ေၾကာင္းက်ိဳးအညီညႊတ္ဆံုးေသာ ဘာသာ တရား ၿဖစ္သည္။ တိက်ခိုင္မာသည့္ အသိပညာကို ၿဖစ္ေပၚေစႏိုင္သည္။ ေလ်ာ္ကန္စြာ က်င့္ၾကံအားထုတ္ပါက ပိုမိုေကာင္းမြန္သည့္ ၀န္ေဆာင္မႈကို အမွန္တကယ္ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ေပမည္။


ဤစာစုမ်ားကို ထုတ္ေဖာ္ၿပသၿခင္းသည္ ဗုဒၶဘာသာ၏ သာလြန္ၿမင့္ၿမတ္မႈကို ၿပလုိရင္းမဟုတ္ဘဲ ပညာရွင္အသီးသီး၏ အဂတိကင္းေသာ အၿမင္မ်ားကို ဆင္ၿခင္သံုးသပ္ႏိုင္ရန္ ၿဖစ္သည္။

ဗုဒၶ၏ အဆံုးအမ
----------------------
ဗုဒၶတြင္ အားလံုးေသာ ေဟာေၿပာခ်က္မ်ား၊ တရားေသ အယူ၀ါဒမ်ားထက္ ပိုမုိၿမင့္ၿမတ္သည့္အရာ တစ္ခုရိွၿပီးၿဖစ္သည္။ ဗုဒၶ၏ အဆံုးအမေတာ္သည္ လူသားထုအတြက္ တစ္သက္တာလံုး ရင္ကိုေအးၿမေစသည္။ လူမႈဒုကၡ သုကၡ အရႈပ္အေထြးမ်ားအတြက္ ဗုဒၶ၏ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဒသနာေတာ္သည္ အတိက္ကထက္ ယေန႔တြင္ ပို၍လိုအပ္ေပသည္။
( Nehru)

တည္ၾကည္မႈႏွင့္ ေမတၱာႏွလံုးသား
---------------------------------
ဗုဒၶႏွင့္ပတ္သက္၍ အထင္ရွားဆံုးအရာကား တည္ၾကည္သည့္ သမာဓိ၊ ပညာ၊ ေႏြးေထြးေသာ ေမတၱာ၊ နက္နဲေသာ ကရုဏာ တို႔၏ ထူးကဲေသာ ေပါင္းစပ္မႈပင္ ၿဖစ္သည္။ ဗုဒၶတစ္ဦးတည္းသာ လူ႔သဘာ၀ ေကာင္းဆိုးသိစိတ္ကို ကိုယ္စားၿပဳသၿဖင့္ ယေန႔ကမ ၻာသည္ ဗုဒၶဆီသို႔ ပို၍ ပို၍ပင္ ဦးလွည့္လာေလၿပီ။
(Moni Bagghee)

ဗုဒၶသည္ အၿပစ္ ( sin ) ကို မေဟာပါ
-----------------------------
စိတ္တည္ၾကည္မႈႏွင့္ သတၱ၀ါအားလံုးအေပၚ ၿမတ္ႏိုးမႈကို ဗုဒၶႏွစ္သက္ေတာ္မူသည္။ ဗုဒၶသည္ အၿပစ္ဟူေသာ sin ကို မေဟာ ပါ။ အသိဥာဏ္ကင္းမဲ့မႈႏွင့္ ေတြေ၀ မုိက္မဲမႈတို႔ကိုသာ ေဟာၾကားၿပီး ယင္းတို႔ကို အသိပညာ၊ ကရုဏာတို႔ၿဖင့္ ကုစားႏိုင္ေၾကာင္းကို သာ ေဟာၾကားေတာ္မူသည္။
(Dr. S Radhakisnan)

လူသားတစ္ရပ္လံုးအတြက္ ဗုဒၶ
----------------------------
ဗုဒၶကို ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားသာ ပိုင္ဆုိင္သည္မဟုတ္ပါ။ လူသားထုတစ္ရပ္လံုး ပိုင္ဆုိင္သည္။ ဗုဒၶ၏ ေဒသနာေတာ္သည္ လူတိုင္းႏွင့္သက္ဆိုင္သည္။ ဗုဒၶပြင့္ေတာ္မူၿပီး ေနာက္ပိုင္းမွ ေပၚေပါက္လာသည့္ ဘာသာတရားတိုင္းသည္ ဗုဒၶထံမွ ေကာင္းမြန္သည့္ စိတ္ကူးစိတ္သန္းမ်ားကို ေခ်းငွားရယူထားၾကသည္။
(A Muslim Scholar)

လူ႔ႏွလံုးသားကို ႏိုးၾကားေစၿခင္း
-------------------------------
ဘာသာတရားတို႔၏ မိခင္ အေတြးအၿမင္ၾကြယ္၀သည့္ အေရွ႕တုိင္းႏိုင္ငံမ်ားသည္ စင္စစ္ လိႈ႕၀ွက္ဖံုးကြယ္တတ္ေသာ္လည္း ဗုဒၶဘာသာႏွင့္ ပတ္သတ္၍မူ ကြ်ႏ္ုပ္တို႔အား မွန္ကန္စြာဖြင့္ဆိုမႈ ေပးပါသည္။ အေၾကာင္းမွ ကြ်ႏ္ုပ္တို႔အား လူ႔သဘာ၀၏အတြင္းပိုင္းတြင္ တည္ရိွေနသည့္ ကိုယ္က်င့္တရားအလွႏွင့္ ၿဖဴစင္မႈ ( ၀ိသုဒိၶ )ကို သိရိွေစေသာေၾကာင့္ ၿဖစ္သည္။ ၎တို႔ကို ရွင္သန္သည့္ ဂုဏ္အသေရ အၿဖစ္ ႏိုးၾကားလာေစရန္ လူ႔ႏွလံုးသားတြင္ ကိန္း၀ပ္ေနသည့္ အရာမွတစ္ပါး အၿခားေသာ တန္းခုိးေတာ္ ( ဖန္ဆင္းရွင္ ) မလိုအပ္ေၾကာင္း သိရိွေစသည္။
(Charles T. Gorham)

ဗုဒၶဘာသာကို သာလြန္သည့္အရာမရိွ
------------------------------------
ဗုဒၶဘာသာ၀င္ဟုပင္ဆိုဆို၊ မဟုတ္ဟုပင္ေၿပာေၿပာ ကြ်ႏ္ုပ္သည္ ကမ ၻာ့ကိုးကြယ္မႈဆိုင္ရာ ဘာသာေရးစနစ္အသီးသီး ကို ေလ့လာ ဆန္းစစ္ဖူးပါ၏။ ဗုဒၶ၏ အရိယမဂၢင္ ၈ ပါးႏွင့္ သစၥာ ၄ ပါး တရားထက္ ထူးကဲသာလြန္သည့္ လွပစြာ ၿခံဳငံုမိေသာအရာကို မည္သည့္ဘာသာတြင္မွ် မေတြ႔ရိွရေခ်။ ကြ်ႏ္ုပ္အေနၿဖင့္ ထိုလမ္းစဥ္အတုိင္း မိမိ၏ဘ၀ကို ၿပဳၿပင္ေနထုိင္ရသည္ကို ေက်နပ္မိပါသည္။
(Prof. Rhys Davids)

ဗုဒၶ၀ါဒသည္ စိတ္ကူးယဥ္ေလာကသုိ႔ ဦးမတည္ပါ
----------------------------------------------
ဗုဒၶ၀ါဒသည္ ေလာကႏွင့္ဘ၀၏ တကယ္ပကတိအၿဖစ္မွန္ကိုသာ ဆင္ၿခင္သံုးသပ္ရကား သဘာ၀ဓမၼအတိုင္း ရႈၿမင္ေသာ ၀ါဒဟု ဆိုရေပမည္။ ၎၀ါဒသည္ အေၾကာင္းအရာ ဟူသမွ်ကို ယထာဘူတက်ေအာင္ ေလ့လာသံုးသပ္သည္။ ဗုဒၶ၀ါဒသည္ စိတ္ကူးယဥ္ေလာက၌ ေမ့ေလ်ာ့ေပ်ာ္ပါးေနေစရန္ ေမွာက္မွားေသာ ႏွစ္သိမ့္မႈကိုလည္း မေပး၊ အၿပစ္မ်ား အႏ ၱရာယ္မ်ားကို ေတြးေတာ၍ စိုးရိမ္ေသာကေရာက္ေနေအာင္ ေခ်ာက္လွန္႔ ႏွိပ္စက္မႈလည္း မၿပဳ၊ မိမိ၏ ပကတိ အစစ္အမွန္ကို အတိအက် ယထာဘူတက်က် ေၿပာၿပ၍ လံုး၀လြတ္လပ္ေရး တည္ၿငိမ္ေရးႏွင့္ ခ်မ္းေၿမ့ေပ်ာ္ရႊင္ေရးကို ရရိွႏိုင္ရန္ လမ္းညႊန္ၿပသေပးေပသည္။
(Ven. Dr. W. Rahala)

စၾက၀႒ာဘာသာတရား
-------------------------
အနာဂတ္ဘာသာေရးသည္ စၾက၀႒ာတစ္ခုလံုးႏွင့္ဆိုင္သည့္ ဘာသာတရား ၿဖစ္လာလိမ့္မည္။ ပုဂိၢဳလ္ေရးဆိုင္ရာ ဘုရားတစ္ဆူထက္ သာလြန္ၿမင့္ၿမတ္ၿပီး အယူ၀ါဒမ်ား၊ ဘုရားသခင္၏သဘာ၀ႏွင့္ ဘာသာယံုၾကည္မႈ အေၿခခံမ်ားကို ေရွာင္ရွားလိမ့္မည္။ သဘာ၀ႏွင့္ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ အဓိပၸါယ္ၿပည့္၀သည့္ ေပါင္းစပ္မႈအၿဖစ္ ထြက္ေပၚလာသည့္ ဘာသာေရးအသိဥာဏ္ကို အေၿခခံလိမ့္မည္။
(Albert Einstein)

ဗုဒၶဘာသာတြင္ ဟန္ေဆာင္မႈမရိွ
------------------------------------
အသိပညာအလင္းကို လြတ္ေၿမာက္မႈ၏ အႏွစ္သာရအၿဖစ္ ေဆာင္ရြက္ေပးၿခင္းသည္ ဗုဒၶဘာသာ၏ ဂုဏ္က်က္သေရ ၿဖစ္သည္။ ဗုဒၶဘာသာတြင္ သီလႏွင့္ပညာကို တစ္ခုစီခြဲၿခား၍ မရေပ။ ၿမင့္မားေသာဘ၀အေၿခခံကို သီလကၿပဳၿပင္ေပးလွ်င္ အသိပညာက ဘ၀ကိုၿပီးၿပည့္စံုေစသည္။ ပဋိစၥသမုပၸါဒ္ကို ၿပည့္ၿပည့္၀၀နားမလည္ဘဲ လုိအပ္သည့္ ၀ိပႆနာပညာကို မပိုင္ဆုိင္ခဲ့လွ်င္ မည္သူ႔ကိုမွ် အမွန္တကယ္ စာရိတၱၿပည့္၀သူဟု မဆိုႏိုင္ေပ။ ယင္းႏွင့္ပတ္သတ္၍ ဗုဒၶဘာသာသည္ အၿခားဘာသာအားလံုးႏွင့္ ကြဲၿပားသည္။ ဘုရားတစ္ဆူ တည္းသာရိွ၏ဟု ယူဆၾကေသာ ဘာသာတရားအားလံုးပင္ တစ္စံုတစ္ရာေသာ ဟန္ေဆာင္မႈၿဖင့္ အစၿပဳၾကေပသည္။ ယင္းဟန္ေဆာင္မႈမ်ားကို အသိပညာတိုးတက္မႈက ဆန္႔က်င္မိသည့္အခါ ၀မ္းနည္းမႈ(ေသာက) ၿဖစ္ရေပေတာ့သည္။ သို႔ရာတြင္ ဗုဒၶဘာသာ သည္ ဟန္ေဆာင္မႈၿဖင့္ အစမပ်ိဳးပါ။ ေက်ာက္ေတာင္အလား ခိုင္မာသည့္ အေၾကာင္းအရာေပၚတြင္ ရပ္တည္ပါသည္။
(Prof. Lakhsmi Narasu)

အသက္ရွင္ေနထိုင္ေရးအစီအမံ
-------------------------------
ဗုဒၶဘာသာဟူသည္ ဘ၀မွအၿမင့္မားဆံုးအက်ိဳးကိုရယူရန္ အၿမင့္မားဆံုးလမ္းစဥ္ၿဖင့္ အသက္ရွင္ေနထိုင္ေရးအတြက္ အစီအမံ တစ္ခုပင္ၿဖစ္သည္။ အသိပညာ စိုးမုိးရာ အေၿမာ္အၿမင္ၾကီးသည့္ ဘာသာတစ္ခု ၿဖစ္သည္။ ဗုဒၶသည္ ဘာသာေၿပာင္းသူမ်ားကို အႏိုင္ယူရန္ တရားေဟာၿခင္းမဟုတ္ဘဲ တပည့္သာ၀ကတို႔ကို အသိဥာဏ္အလင္း ရရိွေစရန္ တရားေဟာၿခင္း ၿဖစ္သည္။
(A Western Writer)

လာလွည့္ ရႈလည့္
----------------
ဗုဒၶဘာသာသည္ သိၿခင္း ၿမင္ၿခင္းသာလွ်င္ ပဓာနၿဖစ္၍ ယံုၾကည္ၿခင္းမွာ အရာမဟုတ္ပါေပ။ ဗုဒၶ၏ ေဒသနာမ်ားတြင္ “ဧဟိ ပႆိေကာ” ဟုပါရိွရာ “လာ၍ရႈလွည့္ပါ” ဟူ၍ ဖိတ္ေခၚေလသည္။ “လာ၍ ယံုၾကည္လက္ခံပါ” ဟု မဆိုေပ။
(Ven. Dr.W. Rahula)

ႏိုင္လုိမင္းထက္ ဘာသာေၿပာင္းေစၿခင္းမရိွ
--------------------------------------
စိတ္မပါသည့္ ပရိသတ္အေပၚ ႏိုင္လုိမင္းထက္ ေတြးေခၚယံုၾကည္ေစၿခင္းၿဖင့္ လည္းေကာင္း၊ တစ္စံုတစ္ရာဖိအားေပးမႈ ( သို႔မဟုတ္ ) ေၿမွာက္ပင့္ၿခင္း၊ လိမ္လည္လွည့္ဖ်ားၿခင္း၊ ေခ်ာ့ေမာ့ေၿမွာက္စားၿခင္းဟူေသာ ဖိအားေပးမႈတစ္မ်ိဳးမ်ိဳးကို အားထုတ္ၿခင္းၿဖင့္ လည္းေကာင္း၊ တစ္စံုတစ္ေယာက္၏ ကိုယ္ပိုင္အၿမင္ အစြဲအလန္းကို အႏိုင္ယူၿခင္းၿဖင့္ လည္းေကာင္း ဘာသာ၀င္ေစၿခင္းသည္ စဥ္းငယ္မွ် ဗုဒၶဘာသာ လမ္းစဥ္မဟုတ္ပါ။ ဗုဒၶဘာသာ သာသနာၿပဳမ်ားသည္ ဘာသာေရးေစ်းကြက္တြင္ ဘာသာေၿပာင္းသူမ်ားအတြက္ မည္သည့္ အခါမွ် ၿပိဳင္ဆုိင္မႈမၿပဳေပ။ ဘာသာ၀င္တိုးပြားရန္ ေစ်းကြက္မလုေပ။
(Dr.G.P.Malalasekara)

အေသာကမင္းထံမွ နမူနာ
----------------------
ဗုဒၶဘာသာဘက္သို႔ဦးလွည့္လုိက္ပါ။ အေသာကမင္းတရားသည္ ၿမင့္ၿမတ္သည့္ သီလကို ေဟာေၿပာသည္သာမက အၿခားေသာ ယံုၾကည္ကုိးကြယ္မႈမ်ား၏ ေခတ္သစ္အဓိပတိမ်ားကို အရွက္ရေစေလာက္ေအာင္ မင္းအာဏာကို အသံုးၿပဳ ခဲ့ေၾကာင္း ေလ့လာဖတ္ရႈရေပလိမ့္မည္။
(Geoffrey Mortimer)

ၾကီးမားေသာေအာင္ၿမင္မႈရရိွလုိက္သူ
-------------------------------------
ပါဠိမွအဂၤ ိလိပ္ဘာသာၿပန္ဆိုေရးလုပ္ငန္းကို စတင္လုပ္ေဆာင္ခဲ့သည့္ ပထမဆံုးပညာရွင္မ်ားတြင္ ပါ၀င္သည့္ တစ္ဦးေသာ သူမွာ နာမည္ေက်ာ္ ခရစၥယာန္ ဓမၼ ဆရာၾကီးတစ္ဦး၏ သားပင္ၿဖစ္သည္။ သူ၏ရည္ရြယ္ခ်က္မွာ ဗုဒၶဘာသာထက္ သူ၏ဘာသာက ပိုမုိ ၿမင့္ၿမတ္ေၾကာင္း သက္ေသထူရန္ၿဖစ္သည္။ သူ႔ရည္မွန္းခ်က္ အထမေၿမာက္ခဲ့ေသာ္လည္း ေမွ်ာ္လင့္ထားသည္ထက္ ၾကီးမားေသာ . ေအာင္ၿမင္မႈ ကို ရရိွလိုက္သည္။ ဗုဒၶဘာသာ၀င္တစ္ဦး ၿဖစ္လာရၿခင္းပင္ ၿဖစ္၏။ ဤလုပ္ငန္းကို တာ၀န္ယူ ေဆာင္ရြက္ရန္ တြန္းအားေပး ခဲ့သည့္ အခြင့္သင့္မႈကို ဘယ္ေသာအခါမွ မေမ့သင့္ေပ။ ယင္းဘာသာၿပန္ဆိုမႈ လုပ္ငန္းၿဖင့္ အေနာက္ႏိုင္ငံသား . ေထာင္ေပါင္းမ်ားစြာ တို႔အား အဖိုး အနဂၣထိုက္တန္ေသာ ဓမၼအက်ိဳးကို ရရိွေစခဲ့ေလသည္။ ထုိပညာရွင္၏အမည္မွာ Dr.Phys Davids ၿဖစ္သည္။
(Ven.A. Mahinda)

ဗုဒၶဘာသာႏွင့္ ေခတ္သစ္သိပၸံပညာ
---------------------------------
ဗုဒၶဘာသာႏွင့္ ေခတ္သစ္သိပၸံပညာသည္ အသိပညာဆိုင္ရာ အလြန္နီးကပ္ဆက္စပ္စြာ တည္ရိွေနေၾကာင္း မၾကာမၾကာ ဆုိခဲ့ၿပီး ထပ္ခါတလဲလဲ ေၿပာဆိုပါဦးမည္။
Sir Edwin Arnold
ဗုဒၶဘာသာသည္ သိပၸံပညာႏွင့္ဖက္ၿပိဳင္
အကယ္၍ ေခတ္သစ္သိပၸံပညာလုိအပ္ခ်က္မ်ားႏွင့္ဖက္ၿပိဳင္သည့္ ဘာသာေရးတစ္ခု ရိွခဲ့သည္ဆိုလွ်င္ ၎သည္ ဗုဒၶဘာသာပင္ ၿဖစ္ေပလိမ့္မည္။
(Albert Einstein)

အေၾကာင္းႏွင့္အက်ိဳး
-------------------
ဗုဒၶ၏ေဟာညႊန္ခ်က္မ်ားအရ ေလာကကိုၿပဳၿပင္စီရင္သည္ မဟုတ္ပါ။ ဆုလာဘ္ေပးၿခင္း ၿပစ္ဒဏ္ခတ္ၿခင္းတုိ႔အစား အေၾကာင္းအက်ိဳးသတ္မွတ္ခ်က္အားၿဖင့္ အလိုအေလ်ာက္ၿပဳလုပ္ေၿပာဆိုၾကသည့္ ကံအားေလ်ာ္စြာသာလွ်င္ ၿဖစ္ရေၾကာင္း ဗုဒၶ၀ါဒီတို႔က ယံုၾကည္လက္ခံၾကသည္။
(A writer)

နိဗၺာန္
----------
ဗုဒၶသည္ ပုဂိၢဳလ္ေရးကိုးကြယ္မႈဆိုင္ရာ ဘုရားသခင္ ( သုိ႔မဟုတ္ ) နတ္ဘုရားမ်ား၏ ကူညီမႈ ၿမဴတစိမွ်မပါဘဲ လူတိုင္း ကိုယ္တိုင္ ရယူႏိုင္သည့္ လြတ္ေၿမာက္ေရးကို ကမ ၻာ့သမိုင္းတြင္ အဦးဆံုးထုတ္ေဖာ္ေၾကၿငာခဲ့သည္။
ကိုယ့္ကိုကိုယ္ယံုၾကည္ကိုးစားေရး၊ စိတ္ထားၿဖဴစင္ေရး၊ ယဥ္ေက်းပ်ဴငွာေရး၊ အသိပညာပြင့္လင္းေရး၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ အမ်ားအေပၚ ေမတၱာထားရိွေရးတုိ႔ကို ဗုဒၶက အေလးအနက္ အခါခါ ဩ၀ါဒေပးခဲ့သည္။
ဘ၀တြင္ အသိပညာမပါဘဲ ၀ိပႆနာပညာကို မရရိွႏိုင္ရကား ပညာ၏မလြဲမေသြလုိအပ္မႈကိုလည္း တိုက္တြန္းဆံုးမေတာ္မူခဲ့သည္။
(Prof. Eliot)

လႊမ္းမုိးသည့္၀ါဒ
-----------------
ဗုဒၶ၀ါဒသည္ တစ္စံုတစ္ေယာက္ေသာ ဖန္ဆင္းရွင္ တန္ခုိးရွင္ မရိွဟု သိေသာစနစ္၊ လူ႔အတၱကို ၿငင္းဆိုေသာစနစ္၊ ထာ၀ရ တည္ၿမဲသည္ဆိုသည့္ ယံုၾကည္မႈကို အမွားတစ္ရပ္အၿဖစ္ သတ္မွတ္သည့္စနစ္၊ ၀တ္ၿပဳကိုးကြယ္မႈ ယဇ္ပူေဇာ္မႈတို႔ၿဖင့္ တစ္စံုတစ္ရာ အက်ိဳးသက္ေရာက္မႈရိွသည္ဟူေသာ အယူကို ၿငင္းပယ္ေသာစနစ္၊ ဘ၀လြတ္ေၿမာက္မႈအတြက္ ကိုယ္ပိုင္အားထုတ္ရန္မွတစ္ပါး အၿခား ဘာမွ်မရိွေၾကာင္း အစဥ္တစိုက္ ေစာင့္ၾကည့္ေနသည့္ စနစ္၊ ဗုဒၶဘာသာ၏ ပင္ကိုၿဖဴစင္မႈၿဖင့္ အမိန္႔သစၥာခံရန္ ဘာတာ၀န္မွ် မရိွေၾကာင္း သိရိွ၍ ကယ္တင္ရွင္၏ အကူအညီကို မည္သည့္အခါမွ် မရွာေဖြသည့္ စနစ္ၿဖစ္သည္။ မည္သုိ႔ေသာ ဥပါဒါန္အစြဲမ်ား ေရာယွက္ ရႈပ္ေထြးေနေစကာမူ ယေန႔တုိင္ လူသားထုအစိတ္အပိုင္းၾကီးကို လႊမ္းမုိးႏိုင္သည့္ ဘာသာ၀ါဒၿဖစ္ေနဆဲပင္ ၿဖစ္သည္။
(T.H.Huxley)

အၿပစ္ ( sin ) ႏွင့္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္တို႔ အယူအဆ
------------------------------------------------
ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားအေနၿဖင့္ အၿပစ္ ( sin ) ႏွင့္ပတ္သတ္သည့္အယူအဆမွာ အၿခားေသာဘာသာ၀င္တုိ႔၏ အယူအဆႏွင့္ ကြဲၿပားသည္။ ဗုဒၶဘာသာ၀င္တို႔အဖို႔ ( sin ) ဟူသည္ ေတြေ၀မုိက္မဲမႈ ( ေမာဟ ) သာၿဖစ္သည္။ ယုတ္မာသူ ဟူသည္ အသိဥာဏ္ကင္းမဲ့သူ ၿဖစ္သည္။ သူသည္ ၿပစ္ဒဏ္ေပးရန္၊ ၿပစ္တင္ရံႈ႕ခ်ရန္လိုအပ္သူ မဟုတ္ဘဲ လမ္းညႊန္မႈမ်ားမ်ားေပးရန္သာ လိုအပ္သူၿဖစ္သည္။ သူ႔ကို တစ္စံုတစ္ေယာက္ေသာ ဖန္ဆင္းရွင္ ( သို႔ ) ဘုရားသခင္၏ ပညတ္ခ်က္မ်ားကို က်ဴးလြန္ေဖာက္ဖ်က္သူအၿဖစ္ သေဘာမထားေပ။ ဘုရားသခင္၏ သနားၾကင္နာမႈႏွင့္ ခြင့္လႊတ္မႈကုိ ေတာင္းပန္ရယူသူအၿဖစ္လည္း မယူဆေခ်။ ၿပစ္မႈက်ဴးလြန္သူအတြက္ မိတ္သဂၤဟ မ်ားအေနၿဖင့္ လူေနမႈ စနစ္အတိုင္း ဆင္ၿခင္တိုင္းထြာတတ္ေအာင္ ေဆာင္ရြက္ေပးရန္သာ လုိသည္။ ၿပစ္မႈ က်ဴးလြန္သူသည္ ဘုရားသခင္ ထံ ေတာင္းပန္ အသနားခံရန္ ဆုေတာင္း၀တ္ၿပဳ ၾကိဳးစားမႈ တို႔ၿဖင့္ အကုသိုလ္အက်ိဳးမွ လြတ္ေၿမာက္ႏိုင္သည္ဟု ဗုဒၶ၀ါဒီတို႔က မယံုၾကည္ေပ။
(John Walters)

နတ္ဘုရားမ်ားလည္း လြတ္ေၿမာက္မႈကို လိုလားၾက
-----------------------------------------------
ဗုဒၶသည္ သက္ရိွသတၱ၀ါမ်ားကို မညွင္းဆဲရန္ နတ္ဘုရားမ်ားအထံ၀ယ္ ဆုေတာင္းပတၱနာၿပဳၿခင္း၊ ဘုန္းေတာ္ဘြဲ႔မ်ား ရြတ္ဆိုၿခင္း၊ ယဇ္ပူေဇာ္ၿခင္းမ်ားကို မၿပဳလုပ္ရန္ လူ႔သမုိင္းတြင္ အဦးဆံုးအၿပစ္ၿပ၍ ဆံုးမပဲ့ၿပင္ခဲ့သည္။ နတ္ဘုရားမ်ား ကိုယ္တိုင္လည္း ေၾကာက္မက္ဖြယ္ေကာင္းေလာက္ေအာင္ပင္ ဘ၀လြတ္ေၿမာက္ေရး လုိအပ္လ်က္ရိွေၾကာင္း ၿမတ္စြာဘုရားက သူ၏ေဒသနာေတာ္မ်ား၌ ထုတ္ေဖာ္ေၾကာ္ၿငာခဲ့သည္။
(Prof.Phys Davids)

အၿခားဘာသာ၀ါဒမ်ားကို ေလးစားပါ
-------------------------------------
မိမိကိုးကြယ္သည့္ ဘာသာကိုသာ ခ်ီးၿမွင့္ေၿမွာက္စား၍ အၿခားဘာသာမ်ားကို ဖိႏွိပ္ရႈတ္ခ်ၿခင္းကို မၿပဳလုပ္ရံုသာ မဟုတ္ေသး ။ ဤအေၾကာင္း ထုိအေၾကာင္းမ်ား ေၾကာင့္ အၿခားဘာသာ၀င္မ်ားကို ေလးစားခ်ီးၿမွင့္ၾကရေပမည္။ ဤသို႔ၿပဳလုပ္ၿခင္းၿဖင့္ မိမိ၏ဘာသာကို ၾကီးပြားတိုးတက္ေစၿပီးလွ်င္ အၿခားဘာသာတို႔အားလည္း ကူညီေထာက္ပံ့ ေပသည္။ မိမိကုိးကြယ္သည့္ ဘာသာကိုသာ ခ်ီးၿမွင့္ေၿမွာက္စား ၍ အၿခားဘာသာကို ဖိႏွိပ္သူမ်ားသည္ မိမိဘာသာကိုၾကည္ညိဳစိတ္ၿဖင့္ “ငါ့ဘာသာ ဂုဏ္သိမ္ထြန္းေတာက္ေစရမည္” ဟု ေတြးေတာယူဆ ၿပီး ၿပဳလုပ္ၾကၿခင္း အမွန္ၿဖစ္ေပသည္။ သို႔ရာတြင္ ဤကဲ့သုိ႔ၿပဳမူေဆာင္ရြက္ၿခင္းေၾကာင့္ ၎၏ ဘာသာကို ပိုမိုေလးနက္စြာ အက်ိဳးယုတ္ ပ်က္ၿပားေစသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ သာယာညီညြတ္ၿခင္းသည္ မြန္ၿမတ္ေပသည္။ လူအေပါင္းတို႔ မွတ္သား လိုက္နာၾကေလ။
(အေသာကမင္း)
---------------------------------------------------------

ဖတ္ၾကည့္ျပီးတဲ့ေနာက္ ကိုယ့္ဘာသာ ကုိယ့္သာသနာကို
တန္ဘိုးထားႏုိင္ၾကပါေစ